Home Philanews 04-2018

4 DE GROOTE OORLOG: DE BEVRIJDING De verschillende facetten van dit kantel- punt van de Groote Oorlog probeerde vormgever Kris Demey samen te brengen in de vijfde uitgifte van de reeks over de Groote Oorlog. “De rijkheid aan beelden laat mij toe een verhaal te vertellen. De verschillende lagen zorgen ervoor dat de aandachtige filatelist telkens nieuwe details kan ontdekken.” De beelden en teksten dateren allemaal uit die weken vlak na de wapenstilstand. Kris Demey: “Het grootste beeld op de achtergrond toont een parade van alle troepen in Brussel. Ik koos er expliciet De Groote Oorlog: de Bevrijding Gelimiteerde postzegeluitgifte 15 Op 11 november 1918 was het eindelijk zo ver: de wapenstil- stand werd getekend. Na vier lange oorlogsjaren werd België bevrijd en kon de heropbouw van het land beginnen. voor om Belgische soldaten te tonen die aan het IJzerfront hebben gevochten, bij wijze van eerbetoon.” Verder wordt het blaadje vervolledigd met twee fragmenten uit De Standaard en La Libre Belgique die op hun voorpagina uiteraard aandacht besteedden aan de bevrijding. “Die krantenfragmenten heb ik in bijna elke editie getoond, net omdat kranten zo’n belangrijke rol hebben gespeeld tijdens de oorlog. Onderaan rechts is er ook een fragment te zien van een treinticket voor een Duitse soldaat waarmee die terug naar huis kon keren, geflankeerd door een foto van de laatste Duitsers die Brussel verlaten.” Iets luchtiger is de foto links onderaan. “Overal langs het parcours van de parade stonden fotografen en camera- mannen om dit historische moment vast te leggen. Hier zien we een fotograaf die door een agent wordt terechtgewezen. Omdat de fotograaf geen toestemming heeft om daar te staan. (lacht)” De vijf postzegels belichten elk een ander facet van deze woelige periode. Voor de beelden dook Kris opnieuw in het archief van het Legermuseum. Kris Demey: “We zien onder andere het vorstenpaar dat in alle Belgische steden zijn intrede deed. Hier in Brugge, met ernaast de gouverneur van West- Vlaanderen. Door de positione- ring vloeit dit beeld over in de achtergrondfoto van de parade van de troepen. Het lijkt alsof het vorstenpaar meeloopt met de soldaten.” Unieke tijdsdocumenten De postzegel links bovenaan toont een curieus tafereel. Met voorbehoud: “Het zou een foto zijn van de eerste twee bevrijde mensen, met een boodschapper van het Belgisch leger. De vrouw lijkt vooral onder de indruk van de camera, vind ik, en minder van het nieuws. De houding van haar man vind ik ook geweldig expressief. Ik heb het beeld ook gekozen omdat ik dit nooit elders heb gezien, het is een uniek tijdsdocument.” De onderste postzegel links focust op de heropbouw. “Alles was kapot na de oorlog: infrastructuur, huizen, … De postzegel toont de voorlopige barakken die werden opgericht en we zien ook soldaten de spoorwegen herstellen, wat cruciaal was in die periode.” Rechts boven geeft een inkijk in de propaganda van de oorlog. Kris Demey: “Vlak na de bevrijding werden heel wat monumenten opgericht voor de gevallen strijders of om de overwinning in de verf te zetten. Heel wat van die monumenten waren tijdelijk. Het was toen vooral belangrijk om snel iets op te richten om het moraal van het volk een boost te geven. Het centrale beeld van de Braban- çonne bestaat vandaag nog, de andere twee zijn in de loop der jaren vervangen of verdwenen.” De vijfde postzegel ten slotte toont hoe er na de oorlog met invalide soldaten werd omgegaan. Kris Demey: “De overheid zette veel revalidatieprogramma’s op na de oorlog. Op de postzegel zien we een soldaat, blind geworden door gasaanvallen, braille leren lezen. Eronder zien we musice- rende soldaten, want muziek maakte ook deel uit van hun revalidatie.” Naast de 5 postzegels lezen we een frag- ment uit de troonrede van Koning Albert I van 22 november 1918. Net als bij de overige edities slaagde Kris erin om te werken met beelden uit het jaar zelf. Hij blikt tevreden terug op de reeks. “Ik kan er moeilijk een favoriet uit kiezen. Bij de eerste was ik heel blij met de vondst om met verschillende lagen te werken en verschillende verhalen te mixen. Dat was een droomvondst en tegelijk een nachtmerrie, want de uitdaging lag er dan in om dat vijf keer vol te houden (lacht).” © Archief van het Koninklijk Paleis, Albums Albert en Elisabeth, 521B, foto nr. 1493 en 1494.