Belgische uitvinders: Leo Baekeland Thema De Belgische chemicus Leo Baekeland bracht een revolutie teweeg met de allereerste synthetische kunststof: het bakeliet. De kunststof maakte een grote opgang in het dagelijks leven en tot ver in het midden van de twintigste eeuw werd bakeliet gebruikt voor o.a. wandcontactdozen, lichtschakelaars, behuizingen voor radio’s, telefoons en zelfs haardrogers. Uitgiftedatum 22/01/2024 Postzegel: Portret van Leo Baekeland aan het werk, met op de achtergrond een deel van de chemische formule van het bakeliet. Vel: Een overzicht van verschillende voorwerpen uit bakeliet, zijnde: koffiemolen, strijkijzer, pijp, radio, scheermesje, lamp, asbak, nietjesmachine, stopcontact en telefoon. Voorwerpen bakeliet (eerste acht): © Industriemuseum, Gent Speciaal effect: Doffe glans op de voorwerpen uit bakeliet. Lay-out: Geert Wille Waarde van de postzegel: Prijs van het vel: € 14,30 Formaat van de postzegel: 40,20mm x 27,66mm Formaat van het vel: 222mm x 160mm Indeling van het vel: 10 postzegels Oplage: 13205 vellen Papier: gegomd wit FSC Tanding: 11 1/2 Drukprocedé: offset Repro - druk: bpost Philately & Stamps Printing Voorverkoop Zaterdag 20 januari 2024 in Charleroi. Afstempeling uitgiftedatum Maandag 22 januari 2024 in de Filaboetiek Brussel. “Leo Baekeland heeft een grote rol gespeeld in de ontwikkeling van kunststoffen en plastics”, legt Pieter Neirinckx uit. Hij is collectie- en onderzoeksmede- werker van het Industriemuseum in Gent en kent de figuur van Leo Baekeland en de kunststof bakeliet goed. “Bakeliet heeft het industrialiseringsproces en de ontwikkeling van massaproductie in een stroomversnelling gebracht. In die tijd, tegen het einde van de negentiende eeuw, zocht men naar alternatieven voor natuurlijke, soms zelfs exotische grondstoffen, zoals ebbenhout, of ivoor. Die werden door de stijgende vraag steeds duurder, moeilijker om te verkrijgen en lastig om te zetten naar een betaalbaar massaproduct.” Machinale productie Hoewel er met veel stoffen werd geëxperimenteerd, stak bakeliet er met kop en schouders bovenuit als hét materiaal voor nieuwe producten. Het was een eenvoudig te produceren kunststof, het was niet duur en het was makkelijk in een metalen mal te persen. Maar ook de isolerende en hittebestendige eigenschappen waren van groot belang. En zo waren er veel: uitvinders kregen veel vrijheid om nieuwe producten te bedenken. Het ging goed met de economie en de machinale productie opende veel deuren. “Bakeliet wordt niet voor niets ‘het materiaal van duizend toepassingen’ genoemd’.” Van stopcontacten tot asbakken Een koffiemolen van Kissing & Möllmann (KyM), een elektrisch strijkijzer van het Belgische merk Nova, een stopcontact van Niko, een pijp van het merk British Buttner, een telefoontoestel, een compacte radio, een scheermes met vlindersluiting, een elektrische looplamp, een asbak die verspreid werd als reclame voor Michelin tot zelfs een nietjesmachine: ze zijn stuk voor stuk uit bakeliet gemaakt. Veel van die voorwerpen heb je misschien zelf ooit nog gehad. “Daarom staan er op het vel niet alleen postzegels, maar ook tien verschillende voorwerpen in bakeliet, die zeer herkenbaar zijn”, legt bpost designer Geert Wille uit. Wat het vel extra speciaal maakt, is de vernis op de voorwerpen. “Bakeliet heeft een specifieke matte glans”, vertelt Wille. “Dat wilde ik graag ook zo over laten komen op de postzegels. De toegevoegde matte vernislaag laat de voorwerpen zo helemaal tot hun recht komen.” J 13 Code: 32320
RkJQdWJsaXNoZXIy ODM0ODQ=